*دیروز (2/2/1393) با دعوت بنیاد قم پژوهی در قم، سخنانی در موضوع فوق ایراد کردم. گزارش آن جلسه در سایت بنیاد:
در جلسه این هفته بنیاد قم پژوهی مسئله لغزش ها در معرفی امام زادگان قم و همچنین عدم تطابق حقایق تاریخی و تصور عامه مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش خبرنگاران، جلسه این هفته بنیاد قم پژوهی با حضور اعضای بنیاد و سید حسن فاطمی موحد ـ محقق قم پژوه ـ با محوریت "بررسی لغزش ها در معرفی امام زادگان قم" و همچنین بررسی نقشه های هوایی قدیمی قم در مجتمع طلوع مهر برگزار شد.
در این جلسه سید حسن فاطمی موحد ضمن ارائه گزارشی از سابقه ی تحقیق خود در زمینه ی امام زادگان این شهر، سخنان خود را به بیان پاره ای اشتباهات رایج در مورد امام زادگان قم اختصاص داد.
وی یادآور شد که لغزش ها در مورد امام زاده های قم را با تفصیل بیشتر و با ارائه ی مدارک، طی مقاله ای در مجله ی "آینه پژوهش" شماره 143 و 144، آذر ـ اسفند 1392 به چاپ رسانده است و در این جلسه تنها به ذکر اهم مطالب اشاره می کند.
فاطمی موحد اظهار داشت که تنها امام زاده ی بی واسطه در قم که از اعتبار بسیار بالا برخوردار است، حضرت معصومه(س) است و هیچ مدرک معتبری در دست نیست که امامزاده بی واسطه ی دیگری در این شهر باشد.
طبق گفته ی این محقق قم پژوه، روز و ماه تولد و وفات و ورود حضرت معصومه به قم معلوم نیست. همچنین سال تولد آن حضرت نیز نامشخص است. اینکه اول ذیقعده سال 173ق را روز تولد ایشان و روز دختر نامیده اند هیچ مدرک قابل اعتماد ندارد. تنها چیزی که مدرک معتبر دارد این است که طبق نوشته ی کتاب "تاریخ قم" (تالیف 378ق) وی در سال 201ق وارد قم شد و هفده روز بعد وفات یافت و در قم دفن گردید.
فاطمی موحد، پس از حضرت معصومه، به مزار معروف و منسوب به موسی مبرقع فرزند امام جواد(ع) پرداخت. او بر این باور است که در اثر مغلوط بودن بعضی نسخه های خطی کتاب "تاریخ قم"، بسیاری پنداشته اند که این مزار به موسی مبرقع تعلق دارد اما در سال 1385ش این کتاب از روی یکی از کهن ترین و صحیح ترین نسخه های "تاریخ قم" از سوی کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی چاپ شد. در آنجا آمده است که محمد بن موسی بن امام جواد(ع) به قم آمد و اینجا دفن گردید. البته تشویش در چاپ های قبلی "تاریخ قم" نیز مشهود است و می توان لغزش ها را تشخیص داد.
وی همچنین به استناد چاپ بهتر "تاریخ قم" اظهار داشت که زینب و ام محمد و میمونه که در جوار حضرت معصومه مدفونند در واقع خواهران محمد مبرقع و دختران موسی مبرقع هستند. پس آنان نوه های امام جوادند نه دختران او.
سید حسن فاطمی در ادامه با بررسی شجره امامزاده علی بن جعفر، این امام زاده را فرزند امام جعفر صادق(ع) ندانست؛ زیرا در کتاب "تاریخ قم" آمده است اولین سید حسینی که وارد قم شد ابوالجن حسین بود که چهار واسطه تا امام صادق(ع) دارد.
پایان بخش سخن این قم پژوه، بیان لغزش ها در مورد شازده ناصر ـ واقع در روبروی مسجد امام حسن عسکری(ع) ـ بود. وی اظهار داشت: در گذشته، این مقبره را به احمد بن اسحاق نسبت می دادند (البته نه آن شخص معروف که از جانب امام عسکری(ع) وکالت داشت) اما در دهه های اخیر به استناد "عمدة الطالب" نام او به "شاهزاده ناصر" تغییر یافت. محمد حسین ناصرالشریعه (م 1339ش) یادآور شده که در زمان کودکی او، این مزار را به احمد بن اسحاق نسبت می دادند (مختار البلاد، ص 142). در عصر حاج شیخ عباس قمی (م 1319ش) این مزار به احمد بن اسحاق معروف بوده است (منتهی الآمال، ج 3، ص 1556).
ایراد مهم در مورد شاهزاده ناصر این است که متن چاپی "عمدة الطالب" محل دفن را قم تعیین کرده اما صحیح ترین و کهن ترین نسخه ی خطی این کتاب که کاتب آن اهل کرمان بوده، در کتابخانه ی مسجد اعظم قم نگهداری می شود. در این نسخه ی خطی، «بم» نوشته شده نه «قم» و اکنون در شهر بم امام زاده ای به همین نام و به همان آدرسی که در "عمدة الطالب" آمده، موجود است.
لازم به ذکر است که جلسات بنیاد قم پژوهی با هدف بررسی و پژوهش تاریخ قم هر هفته از ساعت 18 تا 20 در مجتمع طلوع مهر واقع در میدان رسالت قم برگزار می گردد.
نسخه ی خطی عمدة الطالب در کتابخانه مجلس اعظم قم که محل دفن امام زاده ناصر را بم نوشته نه قم
